1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
|
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-->
<title>Apache’de Başarımın Arttırılması - Apache HTTP Sunucusu</title>
<link href="../style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
<link href="../style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
<link href="../style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
<link href="../images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
<body id="manual-page"><div id="page-header">
<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p>
<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0</p>
<img alt="" src="../images/feather.gif" /></div>
<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="../images/left.gif" /></a></div>
<div id="path">
<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="../">Sürüm 2.0</a> > <a href="./">Çeşitli Belgeler</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Apache’de Başarımın Arttırılması</h1>
<div class="toplang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/misc/perf-tuning.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="../ko/misc/perf-tuning.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/misc/perf-tuning.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
<p>Apache 2.x, esneklik, taşınabilirlik ve başarım arasında bir denge
sağlamak üzere tasarlanmış genel amaçlı bir HTTP sunucusudur. Başka
sunucularla kıyaslama denemelerinde öne geçmek üzere tasarlanmamış
olsa da Apache 2.x gerçek yaşamda karşılaşılan pek çok durumda oldukça
yüksek bir başarıma ulaşacak yetenektedir.</p>
<p>Apache 1.3 ile karşılaştırıldığında 2.x sürümleri toplam veri hızını
ve ölçeklenebilirliği arttırmak için pek çok en iyileme seçeneği
içerir. Bu iyileştirmelerin pek çoğu zaten öntanımlı olarak etkin
olmakla birlikte derleme ve kullanım sırasında başarımı önemli ölçüde
etkileyebilen yapılandırma seçenekleri de mevcuttur. Bu belgede, bir
Apache 2.x kurulumunda sunucu yöneticisinin sunucunun başarımını
arttırmak amacıyla yapılandırma sırasında neler yapabileceğinden
bahsedilmiştir. Bu yapılandırma seçeneklerinden bazıları, httpd’nin
donanımın ve işletim sisteminin olanaklarından daha iyi
yararlanabilmesini sağlarken bir kısmı da daha hızlı bir sunum için
yöneticinin işlevsellikten ödün verebilmesini olanaklı kılar.</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#hardware">Donanım ve İşletim Sistemi ile İlgili Konular</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#runtime">Çalışma Anı Yapılandırması ile İlgili Konular</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#compiletime">Derleme Sırasında Yapılandırma ile İlgili Konular</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#trace">Ek: Bir çağrı izlemesinin ayrıntılı çözümlemesi</a></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="hardware" id="hardware">Donanım ve İşletim Sistemi ile İlgili Konular</a></h2>
<p>HTTP sunucusunun başarımını etkileyen en önemli donanım bellektir
(RAM). Bir HTTP sunucusu asla takaslama yapmamalıdır. Çünkü takaslama,
kullanıcının "yeterince hız" umduğu noktada sunumun gecikmesine sebep
olur. Böyle bir durumda kullanıcılar yüklemeyi durdurup tekrar
başlatma eğilimindedirler; sonuçta yük daha da artar. <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxclients">MaxClients</a></code> yönergesinin değerini
değiştirerek takaslamaya sebep olabilecek kadar çok çocuk süreç
oluşturulmasını engelleyebilirsiniz ve böyle bir durumda bunu mutlaka
yapmalısınız. Bunun için yapacağınız işlem basittir: <code>top</code>
benzeri bir araç üzerinden çalışan süreçlerinizin bir listesini alıp
Apache süreçlerinizin ortalama büyüklüğünü saptayıp, mevcut bellekten
bir kısmını diğer süreçler için ayırdıktan sonra kalan miktarı bu
değere bölerseniz yönergeye atayacağınız değeri bulmuş olursunuz.</p>
<p>Donanımın diğer unsurları için kararı siz verin: Daha hızlı işlemci,
daha hızlı ağ kartı, daha hızlı disk; daha hızlının ne kadar hızlı
olacağını deneyimlerinize bağlı olarak tamamen sizin ihtiyaçlarınız
belirler.</p>
<p>İşletim sistemi seçimi büyük oranda yerel ilgi konusudur. Fakat yine
de, genelde yararlılığı kanıtlanmış bazı kurallar bu seçimde size
yardımcı olabilir:</p>
<ul>
<li>
<p>Seçtiğiniz işletim sisteminin (çekirdeğin) en son kararlı
sürümünü çalıştırın. Bir çok işletim sistemi, son yıllarda TCP
yığıtları ve evre kütüphaneleri ile ilgili belirgin iyileştirmeler
yapmışlar ve yapmaktadırlar.</p>
</li>
<li>
<p>İşletim sisteminiz <code>sendfile</code>(2) sistem çağrısını
destekliyorsa bunun etkinleştirilebildiği sürümün kurulu olması
önemlidir. (Örneğin, Linux için bu, Linux 2.4 ve sonraki sürümler
anlamına gelirken, Solaris için Solaris 8’den önceki sürümlerin
yamanması gerektirdiği anlamına gelmektedir.)
<code>sendfile</code> işlevinin desteklendiği sistemlerde Apache 2
duruk içeriği daha hızlı teslim etmek ve işlemci kullanımını
düşürmek amacıyla bu işlevselliği kullanacaktır.</p>
</li>
</ul>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="runtime" id="runtime">Çalışma Anı Yapılandırması ile İlgili Konular</a></h2>
<table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code></li><li><code class="module"><a href="../mod/mpm_common.html">mpm_common</a></code></li><li><code class="module"><a href="../mod/mod_status.html">mod_status</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#allowoverride">AllowOverride</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#enablemmap">EnableMMAP</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#enablesendfile">EnableSendfile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#keepalivetimeout">KeepAliveTimeout</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#maxspareservers">MaxSpareServers</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#minspareservers">MinSpareServers</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/core.html#options">Options</a></code></li><li><code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code></li></ul></td></tr></table>
<h3><a name="dns" id="dns"><code>HostnameLookups</code> ve DNS ile ilgili diğer konular</a></h3>
<p>Apache 1.3 öncesinde, <code class="directive"><a href="../mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code> yönergesinin öntanımlı değeri
<code>On</code> idi. İstek yerine getirilmeden önce bir DNS sorgusu
yapılmasını gerektirmesi sebebiyle bu ayarlama her istekte bir
miktar gecikmeye sebep olurdu. Apache 1.3’ten itibaren yönergenin
öntanımlı değeri <code>Off</code> yapılmıştır. Eğer günlük
dosyalarınızda konak isimlerinin bulunmasını isterseniz, Apache ile
birlikte gelen <code class="program"><a href="../programs/logresolve.html">logresolve</a></code> programını
kullanabileceğiniz gibi günlük raporlarını çözümleyen Apache ile
gelmeyen programlardan herhangi birini de kullanabilirsiniz.</p>
<p>Günlük dosyaları üzerindeki bu işlemi sunucu makinesi dışında
günlük dosyasının bir kopyası üzerinde yapmanızı öneririz. Aksi
takdirde sunucunuzun başarımı önemli ölçüde etkilenebilir.</p>
<p><code class="directive"><a href="../mod/mod_access.html#allow">Allow</a></code> veya
<code class="directive"><a href="../mod/mod_access.html#deny">Deny</a></code>
yönergelerinde IP adresi yerine bir konak veya alan ismi
belirtirseniz, iki DNS sorguluk bir bedel ödersiniz (biri normal,
diğeri IP taklidine karşı ters DNS sorgusu). Başarımı en iyilemek
için bu yönergelerde mümkün olduğunca isim yerine IP adreslerini
kullanınız.</p>
<p><code class="directive"><a href="../mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code>
yönergelerinin <code><Location /server-status></code> gibi
bölüm yönergelerinin içinde de yer alabileceğini unutmayın. Bu gibi
durumlarda DNS sorguları sadece istek kuralla eşleştiği takdirde
yapılacaktır. Aşağıdaki örnekte <code>.html</code> ve
<code>.cgi</code> dosyalarına yapılan istekler hariç DNS sorguları
iptal edilmektedir:</p>
<div class="example"><p><code>
HostnameLookups off<br />
<Files ~ "\.(html|cgi)$"><br />
<span class="indent">
HostnameLookups on<br />
</span>
</Files>
</code></p></div>
<p>Yine de bazı CGI’lerin DNS isimlerine ihtiyacı olursa bu CGI’lerin
bu ihtiyaçlarına yönelik olarak <code>gethostbyname</code> çağrıları
yapabileceğini gözardı etmeyiniz.</p>
<h3><a name="symlinks" id="symlinks"><code>FollowSymLinks</code> ve
<code>SymLinksIfOwnerMatch</code></a></h3>
<p>URL uzayınızda geçerli olmak üzere bir <code>Options
FollowSymLinks</code> yoksa veya <code>Options
SymLinksIfOwnerMatch</code> yönergeleri varsa, Apache her sembolik
bağın üzerinde bazı sınamalar yapmak için ek bir sistem çağrısından
başka istenen her dosya için de ayrı bir çağrı yapacaktır.</p>
<div class="example"><h3>Örnek:</h3><p><code>
DocumentRoot /siteler/htdocs<br />
<Directory /><br />
<span class="indent">
Options SymLinksIfOwnerMatch<br />
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p>Bu durumda <code>/index.html</code> için bir istek yapıldığında
Apache, <code>/siteler</code>, <code>/siteler/htdocs</code> ve<br />
<code>/siteler/htdocs/index.html</code> üzerinde
<code>lstat</code>(2) çağrıları yapacaktır. <code>lstat</code>
sonuçları önbelleğe kaydedilmediğinden bu işlem her istekte
yinelenecektir. Amacınız gerçekten sembolik bağları güvenlik
açısından sınamaksa bunu şöyle yapabilirsiniz:</p>
<div class="example"><p><code>
DocumentRoot /siteler/htdocs<br />
<Directory /><br />
<span class="indent">
Options FollowSymLinks<br />
</span>
</Directory><br />
<br />
<Directory /sitem/htdocs><br />
<span class="indent">
Options -FollowSymLinks +SymLinksIfOwnerMatch<br />
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p>Böylece <code class="directive"><a href="../mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code> altındaki
dosyalar için fazladan bir çağrı yapılmasını engellemiş olursunuz.
Eğer bazı bölümlerde <code class="directive"><a href="../mod/mod_alias.html#alias">Alias</a></code>, <code class="directive"><a href="../mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> gibi yönergeler üzerinden belge kök
dizininizin dışında kalan dosya yollarına sahipseniz benzer
işlemleri onlar için de yapmalısınız. Sembolik bağ koruması yapmamak
suretiyle başarımı arttırmak isterseniz, <code>FollowSymLinks</code>
seçeneğini her yerde etkin kılın ve
<code>SymLinksIfOwnerMatch</code> seçeneğini asla
etkinleştirmeyin.</p>
<h3><a name="htacess" id="htacess"><code>AllowOverride</code></a></h3>
<p>Genellikle <code>.htaccess</code> dosyaları üzerinden yapıldığı
gibi URL uzayınızda geçersizleştirmelere izin veriyorsanız, Apache
her dosya bileşeni için bu <code>.htaccess</code> dosyalarını açmaya
çalışacaktır.</p>
<div class="example"><h3>Örnek:</h3><p><code>
DocumentRoot /siteler/htdocs<br />
<Directory /><br />
<span class="indent">
AllowOverride all<br />
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p>Bu durumda <code>/index.html</code> sayfasına yapılan bir istek için
Apache, <code>/.htaccess</code>, <code>/siteler/.htaccess</code> ve
<code>/siteler/htdocs/.htaccess</code> dosyalarını açmaya
çalışacaktır. Çözüm <code>Options FollowSymLinks</code> durumunun
benzeridir; başarımı arttırmak için dosya sisteminizin her yerinde
<code>AllowOverride None</code> olsun.</p>
<h3><a name="negotiation" id="negotiation">Dil Uzlaşımı</a></h3>
<p>Başarımı son kırıntısına kadar arttırmak istiyorsanız, mümkünse
içerik dili uzlaşımı da yapmayın. Dil uzlaşımından yararlanmak
isterken büyük başarım kayıplarına uğrayabilirsiniz. Böyle bir
durumda sunucunun başarımını arttırmanın tek bir yolu vardır. </p>
<div class="example"><p><code>
DirectoryIndex index
</code></p></div>
<p>Yukarıdaki gibi bir dosya ismi kalıbı kullanmak yerine, aşağıdaki
gibi seçenekleri tam bir liste halinde belirtin:</p>
<div class="example"><p><code>
DirectoryIndex index.cgi index.pl index.shtml index.html
</code></p></div>
<p>Buradaki sıralama öncelik sırasını belirler; yani,
öncelikli olmasını istediğiniz seçeneği listenin başına
yazmalısınız.</p>
<p>İstenen dosya için <code>MultiViews</code> kullanarak dizini
taratmak yerine, gerekli bilgiyi tek bir dosyadan okutmak suretiyle
başarımı arttırabilirsiniz. Bu amaçla türeşlem
(<code>type-map</code>) dosyaları kullanmanız yeterli olacaktır.</p>
<p>Sitenizde içerik dili uzlaşımına gerek varsa, bunu <code>Options
MultiViews</code> yönergesi üzerinden değil, türeşlem dosyaları
kullanarak yapmayı deneyin. İçerik dili uzlaşımı ve türeşlem
dosyalarının oluşturulması hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek
için <a href="../content-negotiation.html">İçerik Uzlaşımı</a>
belgesine bakınız.</p>
<h3>Bellek Eşlemleri</h3>
<p>Apache’nin SSI sayfalarında olduğu gibi teslim edilecek dosyanın
içeriğine bakma gereği duyduğu durumlarda, eğer işletim sistemi
<code>mmap</code>(2) ve benzerlerini destekliyorsa çekirdek normal
olarak dosyayı belleğe kopyalayacaktır.</p>
<p>Bazı platformlarda bu belleğe eşleme işlemi başarımı arttırsa da
başarımın veya httpd kararlılığının zora girdiği durumlar
olabilmektedir:</p>
<ul>
<li>
<p>Bazı işletim sistemlerinde işlemci sayısı artışına bağlı
olarak, <code>mmap</code> işlevi <code>read</code>(2) kadar iyi
ölçeklenmemiştir. Örneğin, çok işlemcili Solaris sunucularda
<code>mmap</code> iptal edildiği takdirde içeriği sunucu
tarafından işlenen dosyalar üzerinde bazen daha hızlı işlem
yapılabilmektedir.</p>
</li>
<li>
<p>Belleğe kopyalanacak dosya NFS üzerinden bağlanan bir dosya
sistemindeyse ve dosya başka bir NFS istemcisi makine tarafından
silinmiş veya dosyanın boyutu değiştirilmişse sunucunuz dosyaya
tekrar erişmeye çalıştığında bir hata alabilecektir.</p>
</li>
</ul>
<p>Böyle durumların olasılık dahilinde olduğu kurulumlarda içeriği
sunucu tarafından işlenecek dosyaların belleğe kopyalanmaması için
yapılandırmanıza <code>EnableMMAP off</code> satırını ekleyiniz.
(Dikkat: Bu yönerge dizin seviyesinde geçersizleştirilebilen
yönergelerdendir.)</p>
<h3><code>sendfile</code></h3>
<p>Apache’nin duruk dosyalarda olduğu gibi teslim edilecek dosyanın
içeriğine bakmadığı durumlarda, eğer işletim sistemi
<code>sendfile</code>(2) desteğine sahipse çekirdek normal olarak bu
desteği kullanacaktır.</p>
<p>Bazı platformlarda <code>sendfile</code> kullanımı, okuma ve yazma
işlemlerinin ayrı ayrı yapılmamasını sağlasa da
<code>sendfile</code> kullanımının httpd kararlılığını bozduğu bazı
durumlar sözkonusudur:</p>
<ul>
<li>
<p>Bazı platformlar derleme sisteminin saptayamadığı bozuk bir
<code>sendfile</code> desteğine sahip olabilir. Özellikle
derleme işleminin başka bir platformda yapılıp
<code>sendfile</code> desteği bozuk bir makineye kurulum
yapıldığı durumlarda bu desteğin bozuk olduğu
saptanamayacaktır.</p>
</li>
<li>
<p>Çekirdek, NFS üzerinden erişilen ağ dosyalarını kendi önbelleği
üzerinden gerektiği gibi sunamayabilir.</p>
</li>
</ul>
<p>Böyle durumların olasılık dahilinde olduğu kurulumlarda içeriğin
<code>sendfile</code> desteğiyle teslim edilmemesi için
yapılandırmanıza <code>EnableSendfile off</code> satırını ekleyiniz.
(Dikkat: Bu yönerge dizin seviyesinde geçersizleştirilebilen
yönergelerdendir.)</p>
<h3><a name="process" id="process">Süreç Oluşturma</a></h3>
<p>Apache 1.3 öncesinde <code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#minspareservers">MinSpareServers</a></code>, <code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#maxspareservers">MaxSpareServers</a></code> ve <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code> ayarları, başka sunucularla kıyaslama
denemelerinde olağanüstü kötü sonuçlar alınmasına sebep olmaktaydı.
Özellikle uygulanan yükü karşılamaya yetecek sayıda çocuk süreç
oluşturulması aşamasında Apache’nin elde ettiği ivme bunlardan
biriydi. Başlangıçta <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code> yönergesiyle belli sayıda süreç
oluşturulduktan sonra her saniyede bir tane olmak üzere <code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#minspareservers">MinSpareServers</a></code> sayıda çocuk süreç
oluşturulmaktaydı. Örneğin, aynı anda 100 isteğe yanıt vermek için
<code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code>
yönergesinin öntanımlı değeri olarak başta <code>5</code> süreç
oluşturulduğundan kalan süreçler için 95 saniye geçmesi gerekirdi.
Sık sık yeniden başlatılmadıklarından dolayı gerçek hayatta
sunucuların başına gelen de buydu. Başka sunucularla kıyaslama
denemelerinde ise işlem sadece on dakika sürmekte ve içler acısı
sonuçlar alınmaktaydı.</p>
<p>Saniyede bir kuralı, sunucunun yeni çocukları oluşturması sırasında
sistemin aşırı meşgul duruma düşmemesi için alınmış bir önlemdi.
Makine çocuk süreç oluşturmakla meşgul edildiği sürece isteklere
yanıt veremeyecektir. Böylesi bir durum Apache’nin başarımını
kötüleştirmekten başka işe yaramayacaktır. Apache 1.3’te saniyede
bir kuralı biraz esnetildi. Yeni gerçeklenimde artık bir süreç
oluşturduktan bir saniye sonra iki süreç, bir saniye sonra dört
süreç oluşturulmakta ve işlem, saniyede 32 çocuk süreç oluşturulur
duruma gelene kadar böyle ivmelenmektedir. Çocuk süreç oluşturma
işlemi <code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#minspareservers">MinSpareServers</a></code>
değerine ulaşılınca durmaktadır.</p>
<p>Bu, <code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#minspareservers">MinSpareServers</a></code>,
<code class="directive"><a href="../mod/prefork.html#maxspareservers">MaxSpareServers</a></code> ve
<code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#startservers">StartServers</a></code> ayarlarıyla
oynamayı neredeyse gereksiz kılacak kadar iyi sonuçlar verecek gibi
görünmektedir. Saniyede 4 çocuktan fazlası oluşturulmaya
başlandığında hata günlüğüne bazı iletiler düşmeye başlar. Bu
iletilerin sayısı çok artarsa bu ayarlarla oynama vakti gelmiş
demektir. Bunun için <code class="module"><a href="../mod/mod_status.html">mod_status</a></code> çıktısını bir
kılavuz olarak kullanabilirsiniz.</p>
<p>Süreç oluşturmayla ilgili olarak süreç ölümü <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxrequestsperchild">MaxRequestsPerChild</a></code> değeri ile
sağlanır. Bu değer öntanımlı olarak <code>0</code> olup, çocuk süreç
başına istek sayısının sınırsız olduğu anlamına gelir. Eğer
yapılandırmanızda bu değeri <code>30</code> gibi çok düşük bir
değere ayarlarsanız bunu hemen kaldırmak zorunda kalabilirsiniz.
Sunucunuzu SunOS veya Solaris’in eski bir sürümü üzerinde
çalıştırıyorsanız bellek kaçaklarına sebep olmamak için bu değeri
<code>10000</code> ile sınırlayınız.</p>
<p>Kalıcı bağlantı özelliğini kullanıyorsanız, çocuk süreçler zaten
açık bağlantılardan istek beklemekte olacaklardır. <code class="directive"><a href="../mod/core.html#keepalivetimeout">KeepAliveTimeout</a></code> yönergesinin öntanımlı
değeri <code>15</code> saniye olup bu etkiyi en aza indirmeye yönelik
süredir. Burada ağ band genişliği ile sunucu kaynaklarının kullanımı
arasında bir seçim yapmak söz konusudur. Hiçbir şey umurunuzda
değilse <a href="http://www.research.digital.com/wrl/techreports/abstracts/95.4.html">
çoğu ayrıcalığın yitirilmesi pahasına</a> bu değeri rahatça
<code>60</code> saniyenin üzerine çıkarabilirsiniz.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="compiletime" id="compiletime">Derleme Sırasında Yapılandırma ile İlgili Konular</a></h2>
<h3>MPM Seçimi</h3>
<p>Apache 2.x, <a href="../mpm.html">Çok Süreçlilik Modülleri</a>
(MPM) adı verilen eklemlenebilir çok görevlilik modellerini
destekler. Apache’yi derlerken bu MPM’lerden birini seçmeniz
gerekir. MPM’lerden bazıları platformlara özeldir:
<code class="module"><a href="../mod/beos.html">beos</a></code>, <code class="module"><a href="../mod/mpm_netware.html">mpm_netware</a></code>,
<code class="module"><a href="../mod/mpmt_os2.html">mpmt_os2</a></code> ve <code class="module"><a href="../mod/mpm_winnt.html">mpm_winnt</a></code>. Unix
benzeri sistemler için ise seçebileceğiniz modül sayısı birden
fazladır. MPM seçiminin httpd’nin hızında ve ölçeklenebilirliğinde
bazı etkileri olabilir:</p>
<ul>
<li><code class="module"><a href="../mod/worker.html">worker</a></code> modülü her biri çok evreli çok sayıda
çocuk süreç kullanımını destekler. Her evre aynı anda tek bir
bağlantıya hizmet sunar. Aynı hizmeti daha az bellek harcayarak
vermesi nedeniyle yüksek trafiğe sahip sunucularda
<code class="module"><a href="../mod/prefork.html">prefork</a></code> modülüne göre daha iyi bir seçimdir.</li>
<li><code class="module"><a href="../mod/prefork.html">prefork</a></code> modülü her biri tek bir evreye sahip
çok sayıda çocuk süreç kullanımını destekler. Her süreç aynı anda
tek bir bağlantıya hizmet sunar. Çoğu sistemde daha hızlı olması
nedeniyle <code class="module"><a href="../mod/worker.html">worker</a></code> modülüne göre daha iyi bir seçim
olarak görünürse de bunu daha fazla bellek kullanarak sağlar.
<code class="module"><a href="../mod/prefork.html">prefork</a></code> modülünün evresiz tasarımının
<code class="module"><a href="../mod/worker.html">worker</a></code> modülüne göre bazı yararlı tarafları
vardır: Çok evreli sistemlerde güvenilir olmayan üçüncü parti
modülleri kullanabilir ve evrelerde hata ayıklamanın yetersiz
kaldığı platformlarda hatalarını ayıklamak daha kolaydır.</li>
</ul>
<p>Bu modüller ve diğerleri hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için
<a href="../mpm.html">Çok Süreçlilik Modülleri</a> belgesine
bakınız.</p>
<h3><a name="modules" id="modules">Modüller</a></h3>
<p>Bellek kullanımı başarım konusunda önemli olduğundan gerçekte
kullanmadığınız modülleri elemeye çalışmalısınız. Modülleri birer <a href="../dso.html">DSO</a> olarak derlediyseniz <code class="directive"><a href="../mod/mod_so.html#loadmodule">LoadModule</a></code> yönergesinin bulunduğu satırı
açıklama haline getirmeniz modülden kurtulmanız için yeterli
olacaktır. Modülleri bu şekilde kaldırarak onların yokluğunda
sitenizin hala işlevlerini yerine getirdiğini görme şansına da
kavuşmuş olursunuz.</p>
<p>Ancak, eğer modülleri Apache çalıştırılabilirinin içine
gömmüşseniz istenmeyen modülleri kaldırmak için Apache'yi yeniden
derlemeniz gerekir.</p>
<p>Bu noktada bir soru akla gelebilir: Hangi modüller gerekli,
hangileri değil? Bu sorunun yanıtı şüphesiz siteden siteye değişir.
Ancak, olmazsa olmaz moüller olarak <code class="module"><a href="../mod/mod_mime.html">mod_mime</a></code>,
<code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code> ve <code class="module"><a href="../mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code>
modüllerini sayabiliriz. Bunlardan <code>mod_log_config</code>
olmadan da bir sitenin çalışabileceğinden hareketle bu modülün
varlığı isteğe bağlı olsa da bu modülü kaldırmanızı önermiyoruz.</p>
<h3>Atomik İşlemler</h3>
<p>Worker MPM'nin en son geliştirme sürümleri ve
<code class="module"><a href="../mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> gibi bazı modüller APR'nin atomik API'sini
kullanırlar. Bu API, düşük ayarlı evre eşzamanlamasında atomik
işlemler yapar.</p>
<p>Öntanımlı olarak, APR bu işlemleri hedef işletim sistemi/işlemci
platformunda kullanılabilecek en verimli mekanizmayı kullanarak
gerçekleştirir. Günümüz işlemcilerinin çoğu, örneğin, bir atomik
karşılaştırma ve takas (CAS) işlemini donanımda gerçekleştirmektedir.
Bazı platformlarda APR'nin atomik işlemler için öntanımlı olarak daha
yavaş olan mutekslere dayalı gerçeklenimi kullanmasının sebebi eski
işlemcilerde bu tür makine kodlarının yokluğudur. Apache'yi bu tür
platformalarda günümüz işlemcileriyde çalıştırmayı düşünüyorsanız
Apache'yi derlemek için yapılandırırken en hızlı atomik işlemin
seçilebilmesi için <code>--enable-nonportable-atomics</code>
seçeneğini kullanın:</p>
<div class="example"><p><code>
./buildconf<br />
./configure --with-mpm=worker --enable-nonportable-atomics=yes
</code></p></div>
<p><code>--enable-nonportable-atomics</code> seçeneği şu platformlar
için uygundur:</p>
<ul>
<li>SPARC üzerinde Solaris<br />
APR öntanımlı olarak, SPARC/Solaris üzerinde mutekslere dayalı
atomik işlemleri kullanır. Ancak,
<code>--enable-nonportable-atomics</code> yapılandırmasını
kullanırsanız, donanım üzerinde hızlı karşılaştırma ve takas
için uygun SPARC v8plus kodunu kullanacak şekilde kod üretilir.
Apache'yi bu seçenekle yapılandırırsanız atomik işlemler daha
verimli olacak fakat derlenen Apache çalıştırılabiliri sadece
UltraSPARC kırmığı üzerinde çalışacaktır.
</li>
<li>x86 üzerinde Linux<br />
APR öntanımlı olarak, Linux üzerinde mutekslere dayalı atomik
işlemleri kullanır. Ancak,
<code>--enable-nonportable-atomics</code> yapılandırmasını
kullanırsanız, donanım üzerinde hızlı karşılaştırma ve takas
için uygun 486 kodunu kullanacak şekilde kod üretilir. Apache'yi
bu seçenekle yapılandırırsanız atomik işlemler daha verimli
olacak fakat derlenen Apache çalıştırılabiliri (386 üzerinde
değil) sadece 486 ve sonrası kırmıklarda çalışacaktır.
</li>
</ul>
<h3><code>mod_status</code> ve <code>ExtendedStatus On</code>
</h3>
<p><code class="module"><a href="../mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülünü derlemiş ve Apache'yi
yapılandırır ve çalıştırırken <code>ExtendedStatus On</code> satırını
da kullanmışsanız Apache her istek üzerinde
<code>gettimeofday(2)</code> (veya işletim sistemine bağlı olarak
<code>time(2)</code>) çağrısından başka (1.3 öncesinde) fazladan
defalarca <code>time(2)</code> çağrıları yapacaktır. Bu çağrılarla
durum raporununun zamanlama bilgilerini içermesi sağlanır. Başarımı
arttırmak için <code>ExtendedStatus off</code> yapın (zaten öntanımlı
böyledir).</p>
<h3><code>accept</code> dizgilemesi ve çok soketli işlem</h3>
<div class="warning"><h3>Uyarı:</h3>
<p>Bu bölüm, Apache HTTP sunucusunun 2.x sürümlerinde yapılan
değişikliklere göre tamamen güncellenmemiştir. Bazı bilgiler hala
geçerliyse de lütfen dikkatli kullanınız.</p>
</div>
<p>Burada Unix soket arayüzü gerçeklenirken ihmal edilen bir durumdan
bahsedeceğiz. HTTP sunucunuzun çok sayıda adresten çok sayıda portu
dinlemek için çok sayıda <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi kullanmakta olduğunu varsayalım. Her
soketi çalıştığını görmek için denerken Apache bağlantı için
<code>select(2)</code> kullanacaktır. <code>select(2)</code> çağrısı
bu soketin üzerinde <em>sıfır</em> veya <em>en azından bir</em>
bağlantının beklemekte olduğu anlamına gelir. Apache'nin modeli çok
sayıda çocuk süreç içerir ve boşta olanların tümünde aynı anda yeni
bağlantılar denenebilir. Gerçekte çalışan kod bu olmasa da meramımızı
anlatmak için kodun şöyle bir şey olduğunu varsayabiliriz:</p>
<div class="example"><p><code>
for (;;) {<br />
<span class="indent">
for (;;) {<br />
<span class="indent">
fd_set accept_fds;<br />
<br />
FD_ZERO (&accept_fds);<br />
for (i = first_socket; i <= last_socket; ++i) {<br />
<span class="indent">
FD_SET (i, &accept_fds);<br />
</span>
}<br />
rc = select (last_socket+1, &accept_fds, NULL, NULL, NULL);<br />
if (rc < 1) continue;<br />
new_connection = -1;<br />
for (i = first_socket; i <= last_socket; ++i) {<br />
<span class="indent">
if (FD_ISSET (i, &accept_fds)) {<br />
<span class="indent">
new_connection = accept (i, NULL, NULL);<br />
if (new_connection != -1) break;<br />
</span>
}<br />
</span>
}<br />
if (new_connection != -1) break;<br />
</span>
}<br />
process the new_connection;<br />
</span>
}
</code></p></div>
<p>Bu özet gerçeklenim bir takım açlık sorunlarına sebep olur. Bu
döngünün çalışması sırasında aynı anda çok sayıda çocuk süreç yeniden
çağrılır ve istekler arasında kalan çoğu çocuk da <code>select</code>
ile engellenir. Engellenen tüm bu çocuklar soketlerden herhangi biri
üzerinde tek bir istek göründüğünde <code>select</code> tarafından
uyandırılıp işleme sokulmak üzere döndürülürler (uyandırılan çocuk
sayısı işletim sistemine ve zamanlama ayarlarına göre değişiklik
gösterir). Bunların hepsi döngüye katılıp bağlantı kabul etmeye
(<code>accept</code>) çalışırlar. Fakat içlerinden yalnız biri
(sadece bir bağlantı isteğinin mevcut olduğu varsayımıyla) bunu
başarabilir. Kalanının bağlantı kabul etmesi (<code>accept</code>)
engellenir. Bu durum, bu çocukları istekleri başka başka soketlerden
değil mecburen tek bir soketten kabul etmeye kilitler ve bu soket
üzerinde yeni bir istek belirip uyandırılana kadar bu durumda
kalırlar. Bu açlık sorunu ilk olarak <a href="http://bugs.apache.org/index/full/467">PR#467</a> sayılı raporla
belgelenmiştir. Bu sorunun en az iki çözümü vardır.</p>
<p>Çözümün biri engellenmeyen soket kullanımıdır. Bu durumda
<code>accept</code> çocukları engellemeyecek ve yapılan bir
bağlantının ardından diğer çocuklar durumları değişmeksizin bağlantı
beklemeye devam edeceklerdir. Fakat bu durum işlemci zamanının boşa
harcanmasına sebep olur. Seçilmiş (<code>select</code>) boşta on
çocuğun olduğunu ve bir bağlantı geldiğini varsayalım. Kalan dokuz
çocuk işine devam edip bağlantı kabul etmeyi (<code>accept</code>)
deneyecek, başarızsız olacak, dönecek başa, tekrar seçilecek
(<code>select</code>) ve böyle hiçbir iş yapmadan dönüp duracaktır. Bu
arada hizmet sunmakta olanlar da işlerini bitirdikten sonra bu
döngüdeki yerlerini alacaklardır. Aynı kutunun içinde boşta bir sürü
işlemciniz (çok işlemcili sistemler) yoksa bu çözüm pek verimli
olmayacaktır.</p>
<p>Diğer çözüm ise Apache tarafından kullanılan çözüm olup, girdiyi
bir iç döngüde sıraya sokmaktır. Döngü aşağıda örneklenmiştir (farklar
vurgulanmıştır):</p>
<div class="example"><p><code>
for (;;) {<br />
<span class="indent">
<strong>accept_mutex_on ();</strong><br />
for (;;) {<br />
<span class="indent">
fd_set accept_fds;<br />
<br />
FD_ZERO (&accept_fds);<br />
for (i = first_socket; i <= last_socket; ++i) {<br />
<span class="indent">
FD_SET (i, &accept_fds);<br />
</span>
}<br />
rc = select (last_socket+1, &accept_fds, NULL, NULL, NULL);<br />
if (rc < 1) continue;<br />
new_connection = -1;<br />
for (i = first_socket; i <= last_socket; ++i) {<br />
<span class="indent">
if (FD_ISSET (i, &accept_fds)) {<br />
<span class="indent">
new_connection = accept (i, NULL, NULL);<br />
if (new_connection != -1) break;<br />
</span>
}<br />
</span>
}<br />
if (new_connection != -1) break;<br />
</span>
}<br />
<strong>accept_mutex_off ();</strong><br />
process the new_connection;<br />
</span>
}
</code></p></div>
<p><code>accept_mutex_on</code> ve <code>accept_mutex_off</code> <a id="serialize" name="serialize">işlevleri</a> bir karşılıklı red
semoforu oluştururlar. Mutekse aynı anda sadece bir çocuk sahip
olabilir. Bu muteksleri gerçeklemek için çeşitli seçenekler vardır.
Seçim, <code>src/conf.h</code> (1.3 öncesi) veya
<code>src/include/ap_config.h</code> (1.3 ve sonrası) dosyasında
tanımlanmıştır. Bazı mimariler bir kilitleme seçeneğine sahip
değildir. Böyle mimarilerde çok sayıda <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi kullanmak güvenilir
olmayacaktır.</p>
<p><code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#acceptmutex">AcceptMutex</a></code> yönergesi,
seçilen muteks gerçeklenimini çalışma anında değiştirmek için
kullanılabilir.</p>
<dl>
<dt><code>AcceptMutex flock</code></dt>
<dd>
<p>Bu yöntem, bir kilit dosyasını kilitlemek için
<code>flock(2)</code> sistem çağrısını kullanır (Kilit dosyasının
yeri <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#lockfile">LockFile</a></code>
yönergesiyle belirtilir).</p>
</dd>
<dt><code>AcceptMutex fcntl</code></dt>
<dd>
<p>Bu yöntem, bir kilit dosyasını kilitlemek için
<code>fcntl(2)</code> sistem çağrısını kullanır (Kilit dosyasının
yeri <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#lockfile">LockFile</a></code>
yönergesiyle belirtilir).</p>
</dd>
<dt><code>AcceptMutex sysvsem</code></dt>
<dd>
<p>(1.3 ve sonrası) Bu yöntem muteksi gerçeklemek için SysV tarzı
semaforları kullanır. Maalesef, SysV tarzı semaforların bazı yan
etkileri vardır. Bunlardan biri Apache'nin semaforu temizlemeden
ölme ihtimalidir (<code>ipcs(8)</code> kılavuz sayfasına bakınız).
Diğer biri, CGI'lerin sunucu ile aynı kullanıcı kimliğini
kullanmaları nedeniyle semafor arayüzünün hizmet reddi
saldırılarına açık olmasıdır (<code class="program"><a href="../programs/suexec.html">suexec</a></code> veya
<code>cgiwrapper</code> gibi bir şeyler kullanmadıkça bütün
CGI'ler için söz konusudur). Bu sebeple bu yöntem IRIX haricinde
hiçbir mimaride kullanılmaz (önceki ikisi çoğu IRIX makine için
elde edilmesi imkansız derecede pahalı olduğundan).</p>
</dd>
<dt><code>AcceptMutex pthread</code></dt>
<dd>
<p>(1.3 ve sonrası) Bu yöntem POSIX mutekslerini kullanır ve POSIX
evreleri belirtiminin tamamen gerçeklendiği mimarilerde çalışması
gerekirse de sadece Solaris (2.5 ve sonrası) üzerinde ve sadece
belli yapılandırmalarla çalışmakta gibi görünmektedir. Bunu
denemişseniz sunucunuzun çöktüğünü ve yanıt vermediğini
görmüşsünüzdür. Sadece duruk içerikli sunucular iyi
çalışmaktadır.</p>
</dd>
<dt><code>AcceptMutex posixsem</code></dt>
<dd>
<p>(2.0 ve sonrası) Bu yöntem POSIX semaforlarını kullanır. Eğer
işlem sırasında bir evre muteks kaynaklı parçalama arızalarıyla
karşı karşıya kalırsa HTTP sunucusunun çökmesiyle semaforun sahibi
kurtarılamaz.</p>
</dd>
</dl>
<p>Eğer sisteminiz yukarıda bahsedilenler dışında başka bir dizgileme
yöntemi kullanıyorsa bununla ilgili kodun APR'ye eklenmesi girilen
zahmete değecektir.</p>
<p>Başka bir çözüm daha vardır ancak döngü kısmen dizgilenmeyeceğinden
(yani belli sayıda sürece izin verilemeyeceğinden) asla
gerçeklenmemiştir. Bu sadece, aynı anda çok sayıda çocuk sürecin
çalışabileceği ve dolayısıyla band genişliğinin tüm yönleriyle
kullanılabileceği çok işlemcili sistemlerde ilginç olabilirdi. Bu
gelecekte incelenmeye değer bir konu olmakla beraber çok sayıda HTTP
sunucusunun aynı anda aynı amaca hizmet edecek şekilde çalışması
standart olarak pek mümkün görülmediğinden bu olasılık çok
düşüktür.</p>
<p>En yüksek başarımı elde etmek için ideal olanı sunucuları
çalıştırırken çok sayıda <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi kullanmamaktır. Fakat siz yine de
okumaya devam edin.</p>
<h3><code>accept</code> dizgilemesi - tek soket</h3>
<p>Çok soketli sunucular için yukarıda açıklananlar iyi güzel de tek
soketli sunucularda durum ne? Kuramsal olarak, bunların hiçbiriyle bir
sorunları olmaması gerekir. Çünkü yeni bir bağlantı gelene kadar tüm
çocuklar <code>accept(2)</code> ile engellenirler dolayısıyla hiçbir
açlık sorununun ortaya çıkmaması gerekir. Uygulamada ise son
kullanıcıdan gizli olarak, yukarıda engellenmeyen çocuklar çözümünde
bahsedilenle hemen hemen aynı "boşa dönüp durma" davranışı mevcuttur.
Çoğu TCP yığıtı bu yolu gerçeklemiştir. Çekirdek, yeni bir bağlantı
ortaya çıktığında <code>accept</code> ile engellenen tüm süreçleri
uyandırır. Bu süreçlerden bağlantıyı alan kullanıcı bölgesine geçerken
çekirdek içinde döngüde olan diğerleri de yeni bağlantı keşfedilene
kadar uykularına geri dönerler. Bu çekirdek içi döngü, kullanıcı
bölgesindeki kodlara görünür değildir ama bu olmadıkları anlamına
gelmez. Bu durum, çok soketli engellenmeyen çocuklar çözümündeki boşa
döngünün sebep olduğu gereksiz işlemci yükü sorununu içinde
barındırır.</p>
<p>Bununla birlikte, tek soketli durumda bile bundan daha verimli bir
davranış sergileyen bir çok mimari bulduk. Bu aslında hemen hemen her
durumda öntanımlı olarak böyledir. Linux altında yapılan üstünkörü
denemelerde (128MB bellekli çift Pentium pro 166 işlemcili makinede
Linux 2.0.30) tek sokette dizgilemenin dizgilenmemiş duruma göre
saniyede %3 daha az istekle sonuçlandığı gösterilmiştir. Fakat
dizgilenmemiş tek soket durumunda her istekte 100ms'lik ek bir gecikme
olduğu görülmüştür. Bu gecikmenin sebebi muhtemelen uzun mesafeli
hatlar olup sadece yerel ağlarda söz konusudur. Tek soketli
dizgilemeyi geçersiz kılmak için
<code>SINGLE_LISTEN_UNSERIALIZED_ACCEPT</code> tanımlarsanız tek
soketli sunucularda artık dizgileme yapılmayacaktır.</p>
<h3>Kapatmayı zamana yaymak</h3>
<p><a href="http://www.ics.uci.edu/pub/ietf/http/draft-ietf-http-connection-00.txt">draft-ietf-http-connection-00.txt</a> taslağının 8. bölümünde
bahsedildiği gibi, bir HTTP sunucusunun protokolü <strong>güvenilir
şekilde</strong> gerçeklemesi için her iki yöndeki iletişimi
birbirinden bağımsız olarak (iki yönlü bir TCP bağlantısının her
yarısını diğerinden bağımsız olarak) kapatması gerekir. Bu olgu başka
sunucular tarafından çoğunlukla dikkate alınmaz fakat Apache'nin 1.2
sürümünden beri gerektiği gibi gerçeklenmektedir.</p>
<p>Bu özellik Apache'ye eklendiğinde Unix'in çeşitli sürümlerinde
uzgörüsüzlükten dolayı bir takım geçici telaş sorunlarına sebep oldu.
TCP belirtimi <code>FIN_WAIT_2</code> durumunda bir zaman aşımından
bahsetmez ama yasaklamaz da. Zaman aşımı olmayan sistemlerde, Apache
1.2 çoğu soketin sonsuza kadar <code>FIN_WAIT_2</code> durumunda
takılıp kalmasına sebep olur. Çoğu durumda, satıcıdan sağlanan en son
TCP/IP yamalarını uygulanarak bu önlenebilir. Satıcının hiçbir yeni
yama dağıtmadığı durumlarda (örneğin, SunOS4 -- bir kaynak lisansı ile
insanlar bunu kendileri yamayabilirse de) bu özelliği devre dışı
bırakmaya karar verdik.</p>
<p>Bunun üstesinden gelmenin iki yolu vardır. Bunlardan biri
<code>SO_LINGER</code> soket seçeneğidir. Bu işin kaderi buymuş gibi
görünürse de çoğu TCP/IP yığıtında bu gerektiği gibi
gerçeklenmemiştir. Bu yığıtlar üzerinde, bu yöntemin, doğru bir
gerçeklenimle bile (örneğin, Linux 2.0.31) sonraki çözümden daha
pahalı olduğu ortaya çıkmıştır.</p>
<p>Çoğunlukla, Apache bunu (<code>http_main.c</code> içindeki)
<code>lingering_close</code> adında bir işlevle gerçekler. Bu işlev
kabaca şöyle görünür:</p>
<div class="example"><p><code>
void lingering_close (int s)<br />
{<br />
<span class="indent">
char junk_buffer[2048];<br />
<br />
/* gönderen tarafı kapat */<br />
shutdown (s, 1);<br />
<br />
signal (SIGALRM, lingering_death);<br />
alarm (30);<br />
<br />
for (;;) {<br />
<span class="indent">
/* s'i okumak için, 2 saniyelik zaman aşımı ile seç */<br />
select (s for reading, 2 second timeout);<br />
/* Hata oluşmuşsa döngüden çık */<br />
if (error) break;<br />
/* s okumak için hazırsa */<br />
if (s is ready for reading) {<br />
<span class="indent">
if (read (s, junk_buffer, sizeof (junk_buffer)) <= 0) {<br />
<span class="indent">
break;<br />
</span>
}<br />
/* geri kalan herşey burada */<br />
</span>
}<br />
</span>
}<br />
<br />
close (s);<br />
</span>
}
</code></p></div>
<p>Bağlantı sonunda bu doğal olarak biraz daha masrafa yol açar, fakat
güvenilir bir gerçeklenim için bu gereklidir. HTTP/1.1'in daha yaygın
kullanılmaya başlanması ve tüm bağlantıların kalıcı hale gelmesiyle bu
gerçeklenim daha fazla istek üzerinden kendi masrafını
karşılayacaktır. Ateşle oynamak ve bu özelliği devre dışı bırakmak
isterseniz <code>NO_LINGCLOSE</code>'u tanımlayabilirsiniz, fakat bu
asla önerilmez. Özellikle, HTTP/1.1'den itibaren boruhatlı kalıcı
bağlantıların <code>lingering_close</code> kullanmaya başlaması mutlak
bir gerekliliktir (ve <a href="http://www.w3.org/Protocols/HTTP/Performance/Pipeline.html">
boruhatlı bağlantıların daha hızlı</a> olması nedeniyle bu
bağlantıları desteklemek isteyebilirsiniz).</p>
<h3>Çetele Dosyası</h3>
<p>Apache'nin ana ve alt süreçleri birbirleriyle çetele denen birşey
üzerinden haberleşirler. Bunun en mükemmel şekilde paylaşımlı bellekte
gerçeklenmesi gerekir. Eriştiğimiz veya portlarını ayrıntılı olarak
belirttiğimiz işletim sistemleri için bu, genellikle paylaşımlı bellek
kullanılarak gerçeklenir. Geri kalanlar, öntanımlı olarak bunu bir
disk dosyası kullanarak gerçekler. Bir disk dosyaı yavaş olmanın yanı
sıra güvenilir de değildir (ve daha az özelliğe sahiptir). Mimarinizin
<code>src/main/conf.h</code> dosyasını inceleyin ve
<code>USE_MMAP_SCOREBOARD</code> veya
<code>USE_SHMGET_SCOREBOARD</code>'a bakın. Bu ikisinden birinin (ve
yanı sıra sırasıyla <code>HAVE_MMAP</code> veya
<code>HAVE_SHMGET</code>'in) tanımlanmış olması, sağlanan paylaşımlı
bellek kodunu etkinleştirir. Eğer sisteminiz diğer türdeki paylaşımlı
belleğe sahipse, <code>src/main/http_main.c</code> dosyasını açıp,
Apache'de bu belleği kullanması gereken kanca işlevleri ekleyin (Bize
de bir yama yollayın, lütfen).</p>
<div class="note">Tarihsel bilgi: Apache'nin Linux uyarlaması, Apache'nin 1.2
sürümüne kadar paylaşımlı belleği kullanmaya başlamamıştı. Bu kusur,
Apache'nin Linux üzerindeki erken dönem sürümlerinin davranışlarının
zayıf ve güvenilmez olmasına yol açmıştı.</div>
<h3>DYNAMIC_MODULE_LIMIT</h3>
<p>Devingen olarak yüklenen modülleri kullanmamak niyetindeyseniz
(burayı okuyan ve sunucunuzun başarımını son kırıntısına kadar
arttırmakla ilgilenen biriyseniz bunu düşünmezsiniz), sunucunuzu
derlerken seçenekler arasına <code>-DDYNAMIC_MODULE_LIMIT=0</code>
seçeneğini de ekleyin. Bu suretle, sadece, devingen olarak yüklenen
modüller için ayrılacak belleği kazanmış olacaksınız.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="trace" id="trace">Ek: Bir çağrı izlemesinin ayrıntılı çözümlemesi</a></h2>
<p>Burada, Solaris 8 üzerinde worker MPM'li Apache 2.0.38'in bir sistem
çağrısı izlenmektedir. Bu izleme şu komutla elde edilmiştir:</p>
<div class="example"><p><code>
truss -l -p <var>httpd_çocuk_pidi</var>.
</code></p></div>
<p><code>-l</code> seçeneği, truss'a hafif bir sürecin yaptığı her
sistem çağrısını (hafif süreç -- HS -- Solaris'in bir çekirdek seviyesi
evreleme biçimi) günlüğe yazmasını söyler.</p>
<p>Diğer sistemlerin sistem çağrılarını izleyen farklı araçları vardır
(<code>strace</code>, <code>ktrace</code>, <code>par</code> gibi).
Bunlar da benzer çıktılar üretirler.</p>
<p>Bu izleme sırasında, bir istemci httpd'den 10 KB'lık duruk bir dosya
talebinde bulunmuştur. Duruk olmayan veya içerik uzlaşımlı isteklerin
izleme kayıtları vahşice (bazı durumlarda epey çirkince) farklı
görünür.</p>
<div class="example"><p><code>
/67: accept(3, 0x00200BEC, 0x00200C0C, 1) (uykuda...)<br />
/67: accept(3, 0x00200BEC, 0x00200C0C, 1) = 9
</code></p></div>
<p>Bu izlemede, dinleyen evre HS #67 içinde çalışmaktadır.</p>
<div class="note"><code>accept(2)</code> dizgelemesinin olmayışına dikkat edin.
Özellikle bu platformda worker MPM, çok sayıda portu dinlemedikçe,
öntanımlı olarak dizgeleştirilmemiş bir accept çağrısı kullanır.</div>
<div class="example"><p><code>
/65: lwp_park(0x00000000, 0) = 0<br />
/67: lwp_unpark(65, 1) = 0
</code></p></div>
<p>Bağlantının kabul edilmesiyle, dinleyici evre isteği yerine getirmek
üzere bir worker evresini uyandırır. Bu izlemede, isteği yerine getiren
worker evresi HS #65'e aittir.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: getsockname(9, 0x00200BA4, 0x00200BC4, 1) = 0
</code></p></div>
<p>Sanal konakların gerçeklenimi sırasında, Apache'nin, bağlantıları
kabul etmek için kullanılan yerel soket adreslerini bilmesi gerekir.
Çoğu durumda bu çağrıyı bertaraf etmek mümkündür (hiç sanal konağın
olmadığı veya <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code>
yönergelerinin mutlak adreslerle kullanıldığı durumlarda). Fakat bu en
iyilemeleri yapmak için henüz bir çaba harcanmamıştır.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: brk(0x002170E8) = 0<br />
/65: brk(0x002190E8) = 0
</code></p></div>
<p><code>brk(2)</code> çağrıları devingen bellekten bellek ayırır. httpd
çoğu isteği yerine getirirken özel bellek ayırıcılar
(<code>apr_pool</code> ve <code>apr_bucket_alloc</code>) kullandığından
bunlar bir sistem çağrısı izlemesinde nadiren görünür. Bu izlemede,
httpd henüz yeni başlatıldığından, özel bellek ayırıcıları oluşturmak
için ham bellek bloklarını ayırmak amacıyla <code>malloc(3)</code>
çağrıları yapması gerekir.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: fcntl(9, F_GETFL, 0x00000000) = 2<br />
/65: fstat64(9, 0xFAF7B818) = 0<br />
/65: getsockopt(9, 65535, 8192, 0xFAF7B918, 0xFAF7B910, 2190656) = 0<br />
/65: fstat64(9, 0xFAF7B818) = 0<br />
/65: getsockopt(9, 65535, 8192, 0xFAF7B918, 0xFAF7B914, 2190656) = 0<br />
/65: setsockopt(9, 65535, 8192, 0xFAF7B918, 4, 2190656) = 0<br />
/65: fcntl(9, F_SETFL, 0x00000082) = 0
</code></p></div>
<p>Ardından, worker evresi istemciye (dosya tanıtıcısı 9) engellenmeyen
kipte bir bağlantı açar. <code>setsockopt(2)</code>
ve <code>getsockopt(2)</code> çağrıları, Solaris libc'sinin soketler
üzerindeki <code>fcntl(2)</code> çağrısı yanında birer yan etkiden
ibarettirler.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: read(9, " G E T / 1 0 k . h t m".., 8000) = 97
</code></p></div>
<p>Worker evresi istemciden isteği okur.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: stat("/var/httpd/apache/httpd-8999/htdocs/10k.html", 0xFAF7B978) = 0<br />
/65: open("/var/httpd/apache/httpd-8999/htdocs/10k.html", O_RDONLY) = 10
</code></p></div>
<p>Bu httpd <code>Options FollowSymLinks</code> ve <code>AllowOverride
None</code> ile yapılandırılmıştır. Bu bakımdan, ne istenen dosya ile
sonuçlanan yol üzerindeki her dizinde <code>lstat(2)</code> çağrısına ne
de <code>.htaccess</code> dosyalarına bakılmasına gerek vardır.
<code>stat(2)</code> çağrısı basitçe dosya için şunları doğrulamak
amacıyla yapılır: 1) dosya mevcuttur ve 2) bir dizin değil normal bir
dosyadır.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: sendfilev(0, 9, 0x00200F90, 2, 0xFAF7B53C) = 10269
</code></p></div>
<p>Bu örnekte, httpd, istenen dosyayı ve HTTP yanıt başlığını tek bir
<code>sendfilev(2)</code> sistem çağrısı ile göndermektedir. Dosya
gönderim işleminin anlamı sistemden sisteme değişiklik gösterir. Bazı
sistemlerde, <code>sendfile(2)</code> çağrısından önce başlıkları
göndermek için <code>write(2)</code> veya <code>writev(2)</code>
çağrısı yapmak gerekir.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: write(4, " 1 2 7 . 0 . 0 . 1 - ".., 78) = 78
</code></p></div>
<p>Bu <code>write(2)</code> çağrısı isteği erişim günlüğüne kaydeder. Bu
izlemede eksik olan tek şey, <code>time(2)</code> çağrısıdır. Apache
1.3'ün aksine, Apache 2.x zamana bakmak için
<code>gettimeofday(3)</code> çağırısını kullanır. Linux ve Solaris gibi
bazı işletim sistemleri, <code>gettimeofday</code> işlevinin, sıradan
bir sistem çağrısından daha fazla götürüsü olmayan en iyilenmiş bir
gerçeklenimine sahiptir.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: shutdown(9, 1, 1) = 0<br />
/65: poll(0xFAF7B980, 1, 2000) = 1<br />
/65: read(9, 0xFAF7BC20, 512) = 0<br />
/65: close(9) = 0
</code></p></div>
<p>Burada worker evresi bağlantıyı zamana yaymaktadır.</p>
<div class="example"><p><code>
/65: close(10) = 0<br />
/65: lwp_park(0x00000000, 0) (uykuda...)
</code></p></div>
<p>Son olarak, worker evresi teslim edilen dosyayı kapattıktan sonra
dinleyici evre tarafından başka bir bağlantı atanıncaya kadar beklemeye
alınır.</p>
<div class="example"><p><code>
/67: accept(3, 0x001FEB74, 0x001FEB94, 1) (uykuda...)
</code></p></div>
<p>Bu arada, dinleyici evre bağlantıyı bir worker evresine atar atamaz
başka bir bağlantıyı beklemeye başlar (Mevcut tüm evreler meşgulse
dinleyici evreyi baskılayan worker MPM'nin akış denetim şemasına konu
olur). Bu izlemede görünmüyor olsa da sonraki <code>accept(2)</code>
çağrısı, yeni bağlantı kabul eden worker evresine paralel olarak
yapılabilir (aşırı yük durumlarında normal olarak, bu yapılır).</p>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/misc/perf-tuning.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="../ko/misc/perf-tuning.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/misc/perf-tuning.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2009 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
</body></html>
|
