Yapılandırma Bölümleri

Mevcut Diller: en | - es | - ja | - ko | - tr

Yapılandırma dosyalarındaki -yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler, -dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede, -yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya .htaccess dosyalarının, -yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek -için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.

Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri
Dosya Sistemi ve Site Alanı
Sanal Konaklar
Vekil
Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?
Bölümler Nasıl Katıştırılır?

Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri

İlgili Modüller	İlgili Yönergeler
`core` `mod_proxy`	`<Directory>` `<DirectoryMatch>` `<Files>` `<FilesMatch>` `<IfDefine>` `<IfModule>` `<Location>` `<LocationMatch>` `<Proxy>` `<ProxyMatch>` `<VirtualHost>`

- - - -

İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için -değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu taşıyıcılarla -eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan, <IfDefine> ve <IfModule> taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden -başlatılırken değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri -koşullar sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi -takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.

- -

<IfDefine> yönergesi -sadece httpd komut satırında uygun parametreler -tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki -yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece -sunucu httpd -DClosedForNow komut satırı ile başlatıldığı -takdirde mümkün olur:

- -

-<IfDefine ClosedForNow> - - Redirect / http://otherserver.example.com/ - -</IfDefine> -

- -

<IfModule> yönergesi -sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde -uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan -olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma -dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir LoadModule satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece -belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın -çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız. -Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine, -her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.

- -

Aşağıdaki örnekte, MimeMagicFiles yönergesi sadece mod_mime_magic -modülü mevcutsa uygulanacaktır.

- -

-<IfModule mod_mime_magic.c> - - MimeMagicFile conf/magic - -</IfModule> -

- -

<IfDefine> ve -<IfModule> yönergelerinin her -ikisi de önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir. Ayrıca, bu -bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir diğerinin içinde -kullanılabilirler.

Dosya Sistemi ve Site Alanı

- -

En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki -veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte -kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir. -Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen halidir. -Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde -/usr/local/apache2 altındayken Windows sistemlerinde -"c:/Program Files/Apache Group/Apache2" altındadır. -(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken tersbölü değil -normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı ise sunucu tarafından -istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site alanı içindeki /dir/ -dizini, Apache’nin Unix üzerinde dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu -yer göz önüne alınarak, dosya sistemindeki -/usr/local/apache2/htdocs/dir/ dizinine karşılıktır. Site -sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden devingen olarak -üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya sistemine eşlenmesi gerekli -değildir.

- -

Dosya Sistemi Taşıyıcıları

- -

<Directory> -ve <Files> taşıyıcıları, -düzenli ifade karşılıkları ile beraber, yönergeleri dosya sisteminin -parçalarına uygularlar. Bir <Directory> bölümü içindeki yönergeler belli bir dosya sistemi -dizinine ve onun alt dizinlerine uygulanır. Aynı etki .htaccess dosyaları kullanılarak da -sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada, /var/web/dir1 -dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin listelenmesi etkin kılınmaktadır.

- -

-<Directory /var/web/dir1> - - Options +Indexes - -</Directory> -

- -

Bir <Files> bölümü içindeki -yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen dosyalara -uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma dosyasının -ana bölümüne yerleştirildiği takdirde gizli.html isimli dosyalara -nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.

- -

-<Files gizli.html> - -Order allow,deny -Deny from all - -</Files> -

- -

Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar -için <Files> ve -<Directory> bölümleri -birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma -/var/web/dir1/gizli.html, -/var/web/dir1/subdir2/gizli.html, -/var/web/dir1/subdir3/gizli.html ve -/var/web/dir1/ altında bulunabilecek diğer tüm -gizli.html dosyalarına erişimi yasaklar.

- -

-<Directory /var/web/dir1> - -<Files gizli.html> - -Order allow,deny -Deny from all - -</Files> - -</Directory> -

- - -

Site Alanı Taşıyıcıları

- -

<Location> yönergesi ve -yönergenin düzenli ifade karşılığı site alanındaki içerik için yapılandırmayı -değiştirir. Örneğin aşağıdaki yapılandırma, /gizli ile başlayan -URL yollarına erişimi engeller. Özellikle, -http://siteniz.mesela.dom/gizli, -http://siteniz.mesela.dom/gizli123 ve -http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html istekleri yanında -/gizli ile başlayan diğer isteklere de uygulanır.

- -

-<Location /gizli> - -Order Allow,Deny -Deny from all - -</Location> -

- -

Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için <Location> yönergesi gerekir. -Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin mod_status modülü -tarafından sağlanan bir dahili Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği -gösterilmiştir. Bu örnek için dosya sisteminde server-status -adında bir dosya veya dizin bulunması gerekli değildir.

- -

-<Location /server-status> - -SetHandler server-status - -</Location> -

- - -

Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler

- -

<Directory>, -<Files> ve -<Location> yönergelerinde, -Standart C kütüphanesindeki fnmatch işlevindeki gibi kabuk tarzı -dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi -ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[seq]" kalıbı -ise seq içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir -kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.

- -

Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir -düzenli ifade karşılığı vardır. <DirectoryMatch>, <FilesMatch> ve <LocationMatch> yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için perl -uyumlu düzenli ifadelerin kullanımına izin -verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri -kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın -katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.

- -

Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya ismi -kalıpları şöyle kullanılabilirdi:

- -

-<Directory /home/*/public_html> - -Options Indexes - -</Directory> -

- -

Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına -erişimi bir defada yasaklayabiliriz:

-<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$> - -Order allow,deny -Deny from all - -</FilesMatch> -

- - - -

Ne, Ne Zaman Kullanılır?

- -

Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim -yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere -uygulanacak yönergeler için daima <Directory> veya <Files> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan -nesnelere (bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) -uygulanacak yönergeler için ise <Location> kullanılır.

- -

Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla <Location> kullanmamak önemlidir. -Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının (URL’ler) aynı dosya sistemi -konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla kısıtlamalarınızın etrafından -dolaşılabilmesine izin vermesidir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı -ele alalım:

- -

-<Location /dir/> - -Order allow,deny -Deny from all - -</Location> -

- -

http://siteniz.mesela.dom/dir/ için bir istek yapılmışsa -bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa -ne olacak? Kısıtlamanız, istek http://siteniz.mesela.dom/DIR/ -şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <Directory> yönergesi isteğin nasıl -yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe uygulanacaktı. -(Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik bağlar kullanılarak aynı -dizin dosya sisteminin bir çok yerine yerleştirilebilir. <Directory> yönergesi dosya yolunu -sıfırlamaksızın sembolik bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede -güvenlik için uygun Options yönergesi ile -sembolik bağların izlenmesi devredışı bırakılabilir.)

- -

Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi -kullanıyorsunuz diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor -olabilirsiniz, fakat aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna -eşleyecek daha bir sürü yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya -sisteminde yapacağınız kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını -kullanmalısınız. Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. -Yapılandırma kısıtlamalarının bir <Location/> bölümü -içine koyulması, bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL -ile sınırlı olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.

- - -

Sanal Konaklar

- -

<VirtualHost> -taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur. -Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız -bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için Sanal Konak Belgeleri bölümüne bakınız.

Vekil

- -

<Proxy> -ve <ProxyMatch> -taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen mod_proxy -vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma -yönergelerini bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma -cnn.com sitesine erişim için vekil sunucunun kullanılmasını -engelleyecektir.

- -

-<Proxy http://cnn.com/*> - -Order allow,deny -Deny from all - -</Proxy> -

Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?

- -

Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini öğrenmek -için yönerge bağlamına bakınız. -<Directory> bölümlerinde -izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca -<DirectoryMatch>, -<Files>, -<FilesMatch>, -<Location>, -<LocationMatch>, -<Proxy> -ve <ProxyMatch> -bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:

- -

AllowOverride yönergesi sadece -<Directory> bölümlerinde çalışır.
Options yönergesinin -FollowSymLinks ve SymLinksIfOwnerMatch seçenekleri -sadece <Directory> -bölümlerinde veya .htaccess dosyalarında çalışır.
Options yönergesi -<Files> ve -<FilesMatch> -bölümlerinde kullanılamaz.

Bölümler Nasıl Katıştırılır?

- -

Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma -yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi -nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.

- -

Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:

- -

<Directory> (düzenli ifadeler hariç) - ve .htaccess aynı anda işleme sokulur - (.htaccess ile eğer izin verilmişse <Directory> içindeki bazı - yönergeler geçersiz kılınabileceği için).
<DirectoryMatch> - (ve <Directory ~>).
<Files> ve <FilesMatch> aynı anda işleme sokulur.
<Location> - ve <LocationMatch> - aynı anda işleme sokulur.

- -

<Directory> - bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları - sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <Directory> bölümü en kısa dizin - elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, - <Directory /var/web/dir> bölümü <Directory - /var/web/dir/subdir> bölümünden önce işleme sokulacaktır. - Eğer aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <Directory> bölümleri yapılandırma dosyasında - bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. Include yönergeleri ile yapılandırmaya dahil - edilen dosyaların içerikleri Include - yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.

- -

<VirtualHost> - bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki - karşılıklarından sonra uygulanırlar.

- -

Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.

- -

Bazı Teknik Bilgiler

- Aslında, isim dönüşüm aşamasından (Aliases ve - DocumentRoots, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için - kullanılırken) hemen önce uygulanan bir - <Location>/<LocationMatch> - dizisi vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan - sonra tamamen elden çıkarılır. -

- -

Bazı Örnekler

- -

Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı -isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D > -E sırasıyla uygulanacaktır.

- -

-<Location /> -E -</Location> - -<Files f.html> -D -</Files> - -<VirtualHost *> -<Directory /a/b> -B -</Directory> -</VirtualHost> - -<DirectoryMatch "^.*b$"> -C -</DirectoryMatch> - -<Directory /a/b> -A -</Directory> - -

- -

Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. <Directory> bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne -olursa olsun <Location> -bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir. -Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!

- -

-<Location /> - - Order deny,allow - Allow from all - -</Location> - -# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok. -<Directory /> - - Order allow,deny - Allow from all - Deny from kkadam.mesela.dom - -</Directory> -

- - - -